USMONIYLAR DAVLATI SUD-HUQUQ TIZIMIDA QOZILIK TUSHUNCHASI
Keywords:
Adolat, Usmoniylar sud-huquq tizimi, qozilar, qozilarning tayinlanishiAbstract
Usmonlilar imperiyasida qozilar, markaziy hukumat tomonidan “kaza” deb ataladigan aholi punktlarida ma’lum bir vaqt davomida fuqarolik boshqaruvchisi, mahalliy ma’mur va mahkama boshlig‘i vazifalarini bajarish uchun tayinlangan davlat amaldori bo‘lib, shariat va ma’muriy ishlar uchun javobgar bo‘lgan. Shahar va mulkiy vazifalari orqali markaziy hukumatning ko‘magi bilan xalqqa xizmat ko‘rsatgan qozilar, bu xizmatlar bajarilayotganda boshqaruvchi sifatida faoliyat yuritgan. Ushbu tadqiqotning asosiy maqsadi Usmonlilar imperiyasida sud, ma’muriy va shahar boshqaruvchisi vazifasini bajaruvchi qozilik tizimini tarixiy tahlil bilan tushuntirishdir. Tadqiqotning asosini tashkil etuvchi sababiy bog‘liqlik, qozilarning bir o‘zi xilma-xil vazifalarni bajarishining sabablarini va asrlar davomida o‘z faoliyati sohasida ko‘rsatgan muvaffaqiyatlarini o‘rganishdan iborat.
References
Akyılmaz, Bahtiyar, “Osmanlı Devletinde Merkezden Yönetimin Taşra İdaresi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:4. 1999
Anıl, Yaşar Şahin (1993), Osmanlı’da Kadılık, İletişim Yayınları, İstanbul.
Anıl, Yaşar Şahin, Osmanlı’da Kadılık, İletişim Yayınları, Istanbul, 1993
Avşar, B.Zakir, Ombudsman İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu Hakemi, 1. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Anqara.2007
Ekinci, Ekrem Buğra, “Osmanlı Hukukunda Mahkeme Kararlarının Kontrolü (Klasik Devir)”, Türk Tarih Kurumu Vakfı Belleten Dergisi, Cilt: 65, Sayı: 244, Aralık. 2001
Ekinci, Ekrem Buğra, İslam Hukuku Tarihi, Arı Sanat Yayınları, Istanbul, 2006
Eryılmaz, Bilal (2011), Kamu Yönetimi Düşünceler/Yapılar/Fonksiyonlar/Politikalar, Güncellenmiş ve İlaveli 4. Baskı Okutman Yayıncılık, Anqara.
Feyizoğlu, Hamiyet Sezer - Kılıç, Selda, “Tanzimat Arifesinde Kadılık- Naiplik Kurumu”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 38, 2005
Halil İnalcık, “Kazasker Ruznamçe Defterine Göre Kadılık”, (çev. Bülent Arı), Adalet Kitabı, Anqara 2007
Ortaylı, İlber, “Osmanlı Kadı’sının Taşra Yönetimindeki Rolü Üzerine”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:9, Sayı:1.1976
Ortaylı, İlber, “Osmanlı Kadısı: Tarihi Temeli ve Yargı Görevi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, 1975
Ortaylı, İlber, Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Turhan Kitabevi, Anqara, 1994
Uriel Heyd, “Studies in old Ottoman criminal law”, Oxford, At The Clarendon Press, 1973
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları (Basımevi), 8. Seri, Anqara. 1965
