Published March 7, 2023 | Version v1
Journal article Open

NITRAT VA XLORID IONLARINING PO'LATNING KORROZIYA JARAYONIGA TA'SIRI

  • 1. Jizzax Politexnika Instituti Kimyo texnologiyalari fakulteti 2-kurs magistrantlari
  • 2. Jizzax Davlat Pedagogika Universiteti 2-bosqich magistranti Jizzax /2023

Description

Po‘latning elektrokimyoviy korroziyalanishiga turli eritmalar va ular tarkibidagi ionlar sezilarli darajada ta’sir qiladi. Bunday korroziyalanishni nitrat kislotasi va xlorid kislotasi ionlari mavjud eritmalarning po‘latga ta’siri misolida ko‘rib o‘tamiz. Malumki konsentirlangan nitrat kislotasining ta’sirida po‘latning yuzasi faolsiz holga o‘tadi. Nitrat kislotaning tuzlarining eritmalarga po‘latning umumiy korroziyalaninsh tezligi kislotali muhitda tezlashadi. Maqolada nitrat eritmalari ta’sirida po‘latning korroziyalanishga xlorid ionlarining qayta faolsizlantiruvchi sifatida ta’sir ko‘rsatishi o‘rganilgan. Po‘latning umumiy hamda chuqurlashgan korroziyasiga nitratning ta’siri pHning turli qiymatlarida sulfat saqlovchi eritmalarida o‘rganildi. Kislotali muhitda po‘latning umumiy korroziya tezligi nitrat ionlari ishtirokida sezilarli darajada tezlashib, neytral muhitda esa umumiy korroziya tezligiga ta’siri sezilmaydi.

Nitratning po‘lat korroziyasiga ta’siri eritmaning muhiti pH ga bog‘liq bo‘lib, nitratlar po‘latni chuqurlashgan korroziyasiga ta’siri sezilarli bo‘lmaydi. Po‘latning toza sulfat kislotasi eritmasi va H2SO4 +NaNO3 +NaCl aralashmasidagi korroziyasiga eritmaning harakati ta’siri bilan harakatda bo‘lmagan eritmadagi korroziya tezliklari taqqoslandi.

Tarkibida nitrat ionlari saqlovchi eritmalarda elektrokimyoviy tadqiqotlar Fe/SO4-2 tizimlari sohasida keng ko‘lamli tadqiqotlar o‘tkazilgan. Po‘lat suyultirilgan nitrat kislotasida yaxshi eriydigan bo‘lsa, konsentrlanganda esa faolsiz holga o‘tadi. Ko‘pgina tadqiqotchilar tarkibida nitrat va xlorid ionlari saqlovchi eritmalarda zanglamaydigan po‘latlarning korroziyalanish harakterini o‘rganganda va nitrat ionlarini chuqurlashgan korroziyani sekinlashtirganini aniqladilar. Bunda nitrat ionlari diffuziya yo‘li bilan yuqori potensiallarda hosil bo‘lgan tuz pardasi orqali o‘tishi natijasida metall yuzasining faolsizlanishiga olib keladi.

Files

253-263.pdf

Files (716.6 kB)

Name Size Download all
md5:58aebff4b2fa4a44342af674c0d00c01
716.6 kB Preview Download

Additional details

Related works

Is cited by
Journal article: 10.5281/zenodo.7706057 (DOI)

References

  • 1. "Yumshoq po'lat korroziyasida o'g'it eritmalari ta'siri" Palgrave D.A, Smit G.D. Angliya 2015-yil. 2. J. Voytovich, Elektrokimyoning zamonaviy jihati, jild. 8, tahrirlar. 3. J.O'M Bokris, BE Konvey (Nyu-York, NY: Plenum Press, (1972), b. 56. 4. JL Rosenfeld, IP Danilov, Korros. Sci. 7 (1967): b. 129. 5. JK Mitchell, O'tkazuvchanlik hodisalari: nazariyadan geotexnik amaliyotga, Geotechnique. (1991) 299–340. doi: 10.1680/geot.1991.41.3.299. 6. A. G59 - 97(2014), potentsiodinamik polarizatsiyani o'tkazish uchun standart sinov usuli Qarshilik o'lchovlari, (2014). doi: 10.1520/G0059 -97R14 7. Bastidas, D.M.; Kobo, A.; Otero, E.; Gonsales, J.A. Temir-beton konstruksiyalarni elektrokimyoviy reabilitatsiya qilish usullari: afzalliklari va kamchiliklari. Corros. Eng. Sci. Technol. 2008,43, 248–255. [CrossRef] 8. Martin, U.; Ress, J.; Bosch, J.; Bastidas, D.M. AISI 316LN zanglamaydigan po'latdan yasalgan armaturalarning xlorid bilan ifloslangan beton teshik eritmasida sekin deformatsiya tezligi texnikasidan foydalangan holda stressli korroziyaga qarshi yorilish mexanizmi. Electrochimica Acta 2019,335, 135565. [CrossRef]