СУРУНКАЛИ ЖИГАР КАСАЛЛИКЛАРНИНГ ОРТИҚЧА ТАНА ВАЗНИ ВА СЕМИЗЛИКНИ КАМАЙТИРИШ УСУЛЛАРИ

Authors

  • Б.З. Джумаев Бухоро давлат тиббиёт институти, Халқ табобати ва касаб касалликлари кафедраси PhD Сурункали жигар касалликларнинг ортиқча тана вазни ва семизликни камайтириш усуллари. PhD

Keywords:

сурункали жигар касалликларнинг ортиқча тана вазни, семизлик, соғлиқни сақлаш тадбирлари, нутригеномика, ген ADRB3 (rs 4994), ген ADRB2 (rs1042713), ген PPARG2 (rs1801282).

Abstract

Жигар касалликлари муҳим клиник, эпидемиологик ва ижтимоий-иқтисодий муаммо бўлиб, муҳим ўрин тутади. Овқат ҳазм қилиш тизими касалликлари орасида сурункали жигар касалликлар. Яқинда кўпчиликнинг ўн йиллик амалий соғлиғини сақлаш мамлакатлар сурункали гепатит ва жигар циррози билан касалланишнинг кўпайишини қайд этади, асосан меҳнатга лаёқатли ёшдаги одамлар орасида. Шунинг олдини олиш, ногиронликни камайтириш мақсадида каслликни турларига қараб генетик текширишлар ўтказиляпди. Бухоро вилоят кўп тармоқли клиник  тиббиёт марказида касалхона шароитда даволанган, сурункали жигар касалликларнинг ортиқча тана вазни ва семизлиги бўлган 98 нафар беморлар ўрганилди. Биринчи даражали сурункали жигар касалликларнинг ортиқча тана вазни ва семизлиги бўлган беморларда бироз кўпроқ  ADRB3 (rs4994) Trp 64 Arg генининг 2та генотипи Trp/Trp  55%, Trp/Arg 45%  ҳолатда, иккинчи даражали сурункали жигар касалликларнинг ортиқча тана вазни ва семизлиги бўлган беморларда ADRB2 (rs1042713) A>G,  АG генотипи 62,5% ҳолатда ва Trp/Trp генотипи энг юқори 75% ҳолатларда учради. Учинчи  даражадаги сурункали жигар касалликларнинг ортиқча тана вазни ва семизлиги аниқланган беморларда  PPARG2 (rs1801282) генининг C/C генотипи кўп 68,7%  ҳолатда бўлганлиги қайд қилинди,  G/G генотип  эса деярли аниқланмади.

References

Джумаев Б. З. Способы Снижения Избыточного Веса И Ожирения При Хроническом Заболевании Печени В Медицинских Вмешательствах Абу Али Ибн Сины //amaliy va tibbiyot fanlari ilmiy jurnali. – 2022. – т. 1. – №. 5. – с. 94-99.

Джумаев Б. З. Пути снижения избыточной массы тела и ожирения при хронических заболеваниях печени //amaliy va tibbiyot fanlari ilmiy jurnali. – 2022. – т. 1. – №. 5. – с. 100-106.

Джумаев Б. З. Изучение распространенности генов и генотипов избыточной массы тела при хронических заболеваниях печени //биология и интегративная медицина. – 2022. – №. 2 (55). – с. 95-103.

Бессесен Д. Г., Кушнер Р. Избыточный вес и ожирение: Профилактика, диагностика и лечение. – М.: ЗАО«Изд-во БИНОМ». – 2004; 240-241 [Bessesen D. G., Kushner R. Izbitochniy ves i ojirenie: Profilaktika, diagnostika i lechenie. – M.: ZAO«Izd-vo BINOM». 2004; 240-241][In Russ].

Бирюкова Е. В. Молекулярно-генетические, гормонально-метаболические и клинические аспекты метаболического синдрома. Авт. дис... докт. — М., 2009; 40. [Biryukova E. V. Molekulyarno-geneticheskie, gormonalno-metabolicheskie i klinicheskie aspekti metabolicheskogo sindroma. Avt. dis... dokt. — M., 2009; 40.].

Насибулина Э.С. Ассоциация полиморфизма гена fto с избыточной массой тела в российской популяции // Казанский медицинский журнал. 2012; 93(5): 823-826 [Nasibulina E.S. Assotsiatsiya polimorfizma gena fto s izbыtochnoy massoy tela v rossiyskoy populyasii // Kazanskiy meditsinskiy jurnal. 2012; 93(5): 823-826.][In Russ].

Нетребенко, текст научной статьи на тему «генетика и эпигенетика ожирения» успехи современной биологии, 2015; 135(2): 128-138 [Netrebenko, tekst nauchnoy stati na temu «genetika i epigenetika ojireniya» uspexi sovremennoy biologii, 2015; 135(2): 128-138][In Russ].

Ожирение и избыточный вес. Информационный бюллетень ВОЗ. №311. Май 2014 г. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/ru/. Ссылка активна на 29.06.2016. [Obesity and overweight. Fact sheet. Updated June 2016. WHO Media centre. 2016.]

Центр CMИ BOЗ. Ожирение и избыточный вес. Информационный бюллетень. 16 февраля 2018; — https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight (дата обращения: 03.03.2019). [Sentr CMI BOZ. Ojirenie i izbitochniy ves. Informatsionniy byulleten. 16 fevralya 2018; https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and overweight (data obrasheniya: 03.03.2019)].

Dina С., Meyre D., Gallina S. еt аl. Variation in FТО contributes tо childhood obesity and severe adult obesity // Nat. Genet. 2007; 39: 684-686.

Djumaev B.Z. Determination of epidemiology of gene and genotypes determining body weight by ketle index indicator:1-5 www.iejrd.com E-ISSN NO:-2349-0721

F.E Nurboyev, BZ Dzhumaev.GENE AND GENOTYPE POLYMORPHISM IN PATIENTS WITH OVERWEIGHT AND OBESITY

Frayling Т.М., Timpson N.J., Weedon М.N. еt аl. А common variant in the FTO gene is associated with body mass index and predisposes tо childhood and adult obesity // Science. 2007; 316: 889–894.

Liu С.Т. еt аl. Sequence variation in ТМЕМ18 in association with body mass index: Cohorts for Heart and Aging Research in Genomic Epidemiology (СНАRGЕ) Consortium Targeted Sequencing Study //Circulation: Cardiovas-cular Genetics. 2014; 7(3): 344-349.

Livingstone К.М. еt аl. FТО genotype and weight loss: systematic review and meta-analysis оf 9563 individual participant data from eight randomised controlled trials//bmj. 2016; 354: 14707.

Locke А.Е. еt аl. Genetic studies оf body mass index yield new insights for obesity biology //Nature. 2015; 518(7538): 197-206.

Loos R. J. F. еt аl. Common variants near MC4R are associated with fat mass, weight and risk оf obesity //Nature genetics. 2008; 40(6): 768-775.

Nurboev.F.E. Djumaev B.Z. The role of genes in the human body in overweight and obesity. Bukhara, New Day Journalin Medicine. 2019. №3 / 27.B. 206-211

Read more at: https://newdaymedicine.com/index.php/2021/01/13/153-4-32-3-2020-nurboev-f-e-dzhumaev-b-z-determination-of-genes-and-genotype-of-polymorphism-lipid-spectrum-in-patients-with-overweight-and-obesity/

Downloads

Published

2023-05-30

How to Cite

Джумаев, Б. (2023). СУРУНКАЛИ ЖИГАР КАСАЛЛИКЛАРНИНГ ОРТИҚЧА ТАНА ВАЗНИ ВА СЕМИЗЛИКНИ КАМАЙТИРИШ УСУЛЛАРИ. Educational Research in Universal Sciences, 2(5), 320–329. Retrieved from http://erus.uz/index.php/er/article/view/2642