QADIMGI TURKIY XALQLARNING SOF MIFOLOGIK ILOHLARI HAQIDA MULOHAZALAR
Keywords:
Tosh bitiklar, Tangri, Umay ona, Erlik, Ulgen, mifologiya, Sarmishsoy yodgorligi.Abstract
Turkiy xalqlarning mil.avv 3-mingyillikda Tangrichilik diniga amal qilganligini turkiy xalqlarning eng qadimgi manbasi “O‘rxun-Enasoy tosh bitiklari” hamda bugungacha saqlanib kelinayotgan Sarmishsoy, Parpi oyim kabi manzilgohlar ko‘rsatib turadi. Biroq bu xalqlarning mifologik ilohlari deb fors xalqlarining Ahuramazda, Mitra, Ahriman singari xudolarinining tushunilishi bu xato mulohaza, chunki tarixda turkiylarning Tengri, Umay ona, Erlik, Ulgen kabi ilohlari mavjud bo‘lgan. Ushbu maqolada turkiylarning sof mifologik ilohlari haqida fikr yuritiladi hamda ilohlar darajalarga bo‘lib tushuntirgan.
References
Abdurahmonov A. Turkiy xalqlar og‘zaki ijodi. – O‘quv qo‘llanma. – Samarqand, 2006. – 27 b.
Qayumov A. Qadimiyat obidalari. Toshkent: G‘. G‘ulom nomidagi adabiyot va san’ati nashriyoti, 1972, - 134 b.
Sulaymonov I.I Turkiy adabiyotning qadimgi davri. – O‘quv qo‘llanma. – Samarqand, SamDU nashri, 2019, 42-bet.
Musurmonov E.R. Buyuk ipak yo‘li qadimgi o‘zbek-xitoy adabiy aloqalari. Monografiya. – Samarqand: SamDU, 2021. – 28 b.
Usmon Turon. Turkiy xalqlar mafkurasi. Toshkent: Yangi asr avlodi, 2021, - 75 b
Л.Н. Гумилев. Древние тюрки. М.: АСТ), Стр. 89.
Rahmonov R. O‘zbek adabiyoti tarixi (eng qadimgi qavrlardan XV asrning yarmigacha). - O‘quv qo‘llanma. – Toshkent: Sabo-standart nashri, 2017, - 17-18b
