MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARINING KICHIK YOSH GURUHIDA MIQDOR VA SANOQ TUSHUNCHALARINI TARKIB TOPTIRISH
Keywords:
Tarbiyachi, bola, mayda va yirik motorika, kichik guruh, sanoq va miqdor, ko‘p, kam, matematik, zamonaviy ta’lim, takomillashtirish va shakllantirish.Abstract
Jamiyat taraqqiyotining barcha bosqichlarida inson qalbini kichiklikdan boshlab yaxshilik, oliyjanoblik, insonparvarlik, odamgarchilik, aql-idrokli bo‘lish, odob-axloqlilik, mehnatsevarlik, vatanparvarlik, halollik, poklik, so‘zamollik, xushso‘zlilik, ilmli bo‘lish kabi xislatlar bilan boyitish inson kamolotining me’yori bo‘lib kelgan. Chunki komil insonning ma’naviyati yuksak bo‘ladi. Yuksak ma’naviyatga ega bo‘lgan kishi esa o‘z xalqining tarixi, urf-odati, qadriyati hamda an’analari, madaniyatini chuqur biladi va unga rioya qiladi.
Maktabgacha bulgan davr – bu bolaning o‘sish, rivojlanish, o‘zini namoyon etishga intilish, o‘rganish, bilishga ishtiyoqi kuchli bo‘lgan davridir. Aynan shu davrda bolaning insoniy sifatlari va aqliy salohiyati rivojlanishi uchun poydevor yaratiladi. Maktabgacha yoshdagi bola bilan ta’lim-tarbiya qanchalik erta boshlansa, samarasi shunchalik barvaqt namoyon bo‘ladi va bolaning butun hayotiga ijobiy ta’sir qiladi. Shunday ekan, bolalar tafakkurini rivojlantirish asosiy vazifalardan biriga aylanadi. Buning uchun uning yirik va mayda qo‘l motorikasini rivojlantirish zarur. Chunki inson qo‘l va barmoqlarida nerv tolalari joylashgan. Barmoqlar orqali inson axborot oladi. Bolalarning mayda motorikasi uning nutqi, mantiqiy tafakkurini shakllantirishga ta’sir etadi. Bolalarning qo‘l va bilak motorikasi to‘g‘ri rivojlantirilsa, miya faoliyati shunchalik yaxshi taraqqiy etadi. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarbiyalanuvchilarida ilk matematik tasavvurlarni shakllantirishga oid bilimlar berish va amaliyotda qo‘llash ya’ni kichik yosh guruhida miqdor va sanoq tushunchalarini takib toptirish kompetensiyalarini rivojlantirishni o‘rganib chiqamiz.
References
Bikbayeva N.U, Ibroximova 3.I., Qosimova X.I. “Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish”. Toshkent., 1992 yil.
Jumayev M.E. “Bolalarda boshlang‘ich matematik tushunchalarni rivojlantirish nazariyasi va metodikasi”. Toshkent., 2013 yil.
Xasanboyeva.O.U.va boshqalar. “Maktabgacha ta’lim pedagogikasi”. Toshkent., 2006 yil.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2017 yil 30 sentabrdagi “Maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni.
O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim tashkilotlari uchun “Ilk qadam” Davlat o‘quv dasturi (takomillashtirilgan ikkinchi nashri). Toshkent-2022 yil.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 22 dekabrdagi “Maktabgacha ta’lim va tarbiyaning Davlat standartini tasdiqlash to‘g‘risida” gi 802-sonli Qarori.