HOMILADORLARDA VITAMIN D TANQISLIGI, OQIBATLARI, OLDINI OLISH YO‘LLARI
Keywords:
homiladorlik, vitamin D tanqisligi, chaqaloqlar, raxit.Abstract
Ushbu statyada hozirgi kunda homiladorlar o‘rtasida ko‘p uchrayotgan vitamin D tanqisligi, uning asoratlari, homiladorlikning kechishiga ta’siri, oldini olish yo‘llari haqida yozilgan. Bugungi kunda butun dunyoda homilador ayollar o‘rtasida D vitamini tanqisligi va uning natijasida tug‘iladigan bolalarda turli patologik kasalliklar va nuqsonlar bilan tug‘ilish ortib bormoqda. Dunyo mamlakatlarini olib qaraydigan bo‘lsak masalan, BAA ayollarining 98% da vitamin D tanqisligi uchraydi. Homilador ayollar va yangi tug‘ilgan chaqaloqlarida D vitamini tanqisligi arab mamlakatlarida juda yuqori bo‘lib, homilador ayollarning deyarli 85 foizi va yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning 88 foizi vitamin D yetishmasligi kuzatiladi [1,3]. Bir qator Evropa olimlari tadqiqotlarida D vitaminining optimal konsentratsiyasi (>30 ng / ml) homilador ayollarning atigi 10,6 foizida qayd etilgan; D vitamini yetishmovchiligi Shvetsiyadagi homiladorlarning 10 -35% aniqlangan, AQSh da 40-60%, Germaniyada 50% homiladorlarda aniqlangan. [1,2,5]. Epidimiologik tekshirishlar ko‘rsatishicha D vitaminining yetishmovchiligi ko‘pgina kasalliklarga jumladan 1va 2 toifa qandli diabet, biriktiruvchi to‘qima kasalliklari, ichaklarning yallig‘lanish kasalliklari, surunkali gepatit, oziq-ovqatga allargiyalar, astma, nafas olish yo‘llari infeksiyalari va saraton kabilarga olib kelishi mumkin. D vitaminining tansport va garmonal shakllarini hosil qilishda C, B vitaminlari, shuningdek uning asl molekulasini gidroksillanishi uchun esa Mg muhim rol o‘ynaydi. Oganizm yetarli darajada D vitamin bilan taʼminlamaganda esa ushbu mikroelementlar D vitaminining tansport va garmonal shakllarini kamaytirib aks ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
References
Korovina N.A., Zaxarova I.N., Dmitrieva Yu.A. Sovremennыe predstavleniya o fiziologicheskoy roli vitamina D u zdorovыx i bolnыx detey // Pediatriya. Jurnal im. G.N. Speranskogo. — 2008. — T. 87. — № 4. — S. 124–130. [Korovina NA, Zakharova IN, Dmitrieva YA. Current ideas about the physiological role of vitamin D in healthy and sick children. Pediatriia. 2008;87(4):124-130. (In Russ.)]
Vitamin D i reproduktivnoe zdorove jenщinы / Pod red. I.Ye. Zazerskoy. — SPb.: Eko-Vektor, 2017. [Vitamin D and women’s reproductive health. Ed by I.E. Zazerskaya. Saint Petersburg: Eco-Vector LLC; 2017. (In Russ.)]
Malsev S.V., Mansurova G.Sh., Zakirova A.M. i dr. Rol vitamina D v sisteme mat — plasenta — plod. Prakticheskaya meditsina. 2016;1(93):26–31.
Рахимова Д. Д., Шайхова Г. И. 7-17 YOSHLI MAKTAB OQUVCHILARINING JISMONIY RIVOJLANISHINI BAHOLASH //журнал репродуктивного здоровья и уро-нефрологических исследований. – 2022. – Т. 3. – №. 4.
Grayson R., Hewison M. Vitamin D and human pregnancy. Fetal Matern Med Rev. 2011;22(1):67–90. DOI: 10.1017/S0965539511000039.
Islamovna S. G., Jurakulovna R. D., Gulistan K. Current state of the problem of rationalization of schoolchildren’s nutrition. – 2022.
Kiely M.E., Zhang J.Y., Kinsella M. et al. Vitamin D status is associated with uteroplacental d
Shin JS, Choi MY, Longtine MS, Nelson DM. Vitamin D effects on pregnancy and the placenta. Placenta. 2010;31(12):1027- 1034. doi: 10.1016/j.placenta.2010.08.015.
Zhurakulovna R. D., Abdurakhmanovna U. N. Current State of the Problem of Rationalization of Schoolchildren’s Nutrition //Eurasian Medical Research Periodical. – 2023. – Т. 19. – С. 81-89.
