NITRAT VA XLORID IONLARINING PO‘LATNING KORROZIYA JARAYONIGA TA’SIRI

Abstract

Po‘latning elektrokimyoviy korroziyalanishiga turli eritmalar va ular tarkibidagi ionlar sezilarli darajada ta’sir qiladi. Bunday korroziyalanishni nitrat kislotasi va xlorid kislotasi ionlari mavjud eritmalarning po‘latga ta’siri misolida ko‘rib o‘tamiz. Malumki konsentirlangan nitrat kislotasining ta’sirida po‘latning yuzasi faolsiz holga o‘tadi. Nitrat kislotaning tuzlarining eritmalarga po‘latning umumiy korroziyalaninsh tezligi kislotali muhitda tezlashadi. Maqolada nitrat eritmalari ta’sirida po‘latning korroziyalanishga xlorid ionlarining qayta faolsizlantiruvchi sifatida ta’sir ko‘rsatishi o‘rganilgan. Po‘latning umumiy hamda chuqurlashgan korroziyasiga nitratning ta’siri pHning turli qiymatlarida sulfat saqlovchi eritmalarida o‘rganildi. Kislotali muhitda po‘latning umumiy korroziya tezligi nitrat ionlari ishtirokida sezilarli darajada tezlashib, neytral muhitda esa umumiy korroziya tezligiga ta’siri sezilmaydi.

Nitratning po‘lat korroziyasiga ta’siri eritmaning muhiti pH ga bog‘liq bo‘lib, nitratlar po‘latni chuqurlashgan korroziyasiga ta’siri sezilarli bo‘lmaydi. Po‘latning toza sulfat kislotasi eritmasi va H₂SO₄ +NaNO₃ +NaCl aralashmasidagi korroziyasiga eritmaning harakati ta’siri bilan harakatda bo‘lmagan eritmadagi korroziya tezliklari taqqoslandi.

Tarkibida nitrat ionlari saqlovchi eritmalarda elektrokimyoviy tadqiqotlar Fe/SO₄^-2 tizimlari sohasida keng ko‘lamli tadqiqotlar o‘tkazilgan. Po‘lat suyultirilgan nitrat kislotasida yaxshi eriydigan bo‘lsa, konsentrlanganda esa faolsiz holga o‘tadi. Ko‘pgina tadqiqotchilar tarkibida nitrat va xlorid ionlari saqlovchi eritmalarda zanglamaydigan po‘latlarning korroziyalanish harakterini o‘rganganda va nitrat ionlarini chuqurlashgan korroziyani sekinlashtirganini aniqladilar. Bunda nitrat ionlari diffuziya yo‘li bilan yuqori potensiallarda hosil bo‘lgan tuz pardasi orqali o‘tishi natijasida metall yuzasining faolsizlanishiga olib keladi.